Agresja werbalna w perspektywie interkulturowej
Zespół Instytutu Komunikacji Specjalistycznej i Interkulturowej (prof. ucz. Silvia Bonacchi, dr hab. Kamila Miłkowska-Samul, dr hab. Reinhold Utri, dr Monika Konert-Panek, mgr Mariusz Mela) otrzymał grant Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza na realizację projektu „Agresja werbalna w perspektywie interkulturowej − źródła, formy, sposoby przeciwdziałania”.
Przejawy agresji i przemocy coraz bardziej przenikają do naszej rzeczywistości. Człowiek jest zdolny zarówno do agresji fizycznej, jak i do agresji poprzez formy symboliczne, jak w przypadku agresji werbalnej, która jest uwarunkowana językowo i kulturowo.
Agresja jest zjawiskiem złożonym i może przybierać najróżniejsze formy: od otwartej agresji, która przejawia się w brutalnych atakach fizycznych – na przykład w przypadku wojny czy agresji seksualnej – po agresję ukrytą, która ma o wiele bardziej subtelne działanie – w szkole, w miejscu pracy, w rodzinie, w polityce lub w formie ukrytych gier o dominację w związkach partnerskich, w których może nawet przybrać postać wrażliwości i kruchości.
Nie tylko filogeneza zachowań agresywnych, ale także kwestia aktorów aktów agresji zmienia się: do niedawna agresja uważana była za domenę mężczyzn, tymczasem wiele podejść badawczych zajmuje się agresją u kobiet, dzieci lub grup ludzi (np. mniejszości), które wcześniej były postrzegane wyłącznie jako ofiary. Różna jest też ocena aktów agresji: zwykle jest ona społecznie piętnowana, ale istnieje wiele prospołecznych form, jak agresja zrytualizowana i inscenizowana, nie tylko w przestrzeni mediów społecznościowych, ale także odgrywana np. w grach wideo i w sporcie. Również w muzyce popularnej agresja pełni istotne funkcje społeczne, niejednokrotnie przybierając nowe niekonwencjonalne formy. Funkcja form prospołecznych agresji jako wentylu bezpieczeństwa dla społecznie tłumionych popędów agresywnych jest wielokrotnie podkreślana.
Problem agresji słownej nasilił się w związku z kryzysem pandemicznym. Nieustannie rozwijające się media otwierają nowe możliwości dla form agresywnych, często gwarantując anonimowość agresorów. Agresja jest więc i nadal będzie bardzo ważnym problemem dla społeczeństw, który wymaga działań edukacyjnych w szkołach i w zakładach pracy. Nasz cykl spotkań może przyczynić się do lepszego zrozumienia tego zjawiska i mieć wpływ w zakresie profilaktyki.
Kontakt dla osób zainteresowanych:
Silvia Bonacchi, s.bonacchi@uw.edu.pl
Mariusz Mela, m.mela@uw.edu.pl
